Betoog en amendement SGP bij voorstel “Excuses slavernijverleden”

Betoog bij voorstel “Excuses slavernijverleden”

Uitgesproken in de raadsvergadering van 13 april 2023

Vz,
Wie het verleden bestudeert, is geroepen “om recht te doen aan de doden” aldus de bekende historicus Arie van Deursen. Ja, we moeten zwarte bladzijden in onze geschiedenis onder ogen zien.
Tegelijkertijd blijkt het verleden vaak complex, minder zwart-wit dan we denken. Het gesprek over ons gezamenlijke verleden vraagt om historisch besef en een zorgvuldige woordkeus.
Ook moeten we ervoor waken dat we door de bril van het heden naar het verleden kijken. Doen we dat wel, dan blijft er maar weinig van het verleden over waarover we ons niet voor hoeven te schamen.
Daarnaast is de SGP van mening dat er ook ruimte moet blijven voor een respectvol verschil van inzicht over de omgang met het verleden.
Als gemeenteraad en als volksvertegenwoordigers van de inwoners van de Gemeente Vlissingen, wordt ons nu gevraagd de excuses voor de rol van het toenmalige stadsbestuur van Vlissingen aan te bieden en deze door het huidige college uit te laten spreken op Deo Volente 1 juli 2023 aan de nazaten van de slaven van de WIC.
Dit college heeft in antwoorden op vragen al aangegeven de rol van het Vlissingse stadsbestuur tijdens de periode van slavenhandel te erkennen en mee te willen werken aan meer bewustwording van-, en het overdragen van kennis over deze zwarte bladzijden van onze geschiedenis te stimuleren.
Echter, om van erkenning tot excuses te komen, moet er, naar de mening van de SGP, eerst een tussenstap plaatsvinden; namelijk die van schuld bekennen. Want excuses maken betekent: spijt betuigen of zich verontschuldigen voor gemaakte fouten. En daar wringt voor de SGP de schoen. Welke schuld heeft deze raad nu ten opzichte van de nazaten van de tot slaaf gemaakten? Welke schuld heeft ons college nu, zodat wij hen de opdracht moeten geven deze excuses te laten uitspreken? De SGP is van mening dat je de huidige generatie bestuurders niet schuldig kan houden voor de gemaakte fouten van het stadsbestuur uit de 18e eeuw.
De negatieve doorwerking van het slavernijverleden in het heden is een belangrijk uitgangspunt voor de initiatiefnemers.. De SGP vindt het niet handig om excuses over het slavernijverleden te vermengen met actuele discussies over onderwerpen als taal, racisme, milieu, klimaat en discriminatie.
Ook is de SGP van mening dat we met een excuses aan de nazaten tekort doen aan het feit dat veel van deze nazaten invulling geven aan een 160-jarig traject van emancipatie in onze samenleving. Er zijn genoeg voorbeelden van nazaten als betrokken burgers in hun wijk, in maatschappelijke organisaties, in gemeenteraden, de Tweede Kamer, als burgemeesters en als minister! Het is niet terecht als het zou lijken dat we alle nazaten in het zogenaamde slachtoffer-hokje drukken.

Tot slot vz,
Bij erkenning van het leed dat het slavernijverleden heeft aangericht, kan morele verhevenheid een valkuil zijn. Alsof wij nu beter, verder, wijzer zijn dan onze voorouders. Wie een scherp oog heeft voor slavernij in het verleden, verplicht zichzelf ook om onrecht, mensenhandel en uitbuiting in het heden tegen te gaan. En dan is er nog genoeg werk aan de winkel! Volgens hulporganisatie International Justice Mission leven op dit moment wereldwijd 50 miljoen mensen in moderne vormen van slavernij. Dat is meer dan ooit in de wereldgeschiedenis!
Voorzitter, Hoe zal óns nageslacht oordelen over wat er nu, ver weg en dichtbij, gebeurt in bordelen, mijnen en fabrieken en, belangrijker nog, wat wij daartegen hebben gedaan. Kijk bijvoorbeeld naar onze iPads, naar onze smartphones….
Wij hebben in onze samenleving vaak de neiging om te denken dat wij op een soort hoogtepunt van de beschaving terecht zijn gekomen en dat het verleden bezaaid ligt met allerlei fouten. Het is naar de mening van de SGP dan te makkelijk om te zeggen “daar bieden we onze excuses voor aan”.
Daarom kan de SGP niet met dit voorstel instemmen…Maar vz, wij zijn niet ongevoelig voor de gevoelens van de nazaten en zijn ook van mening dat het aanbieden van excuses een opmaat is naar verzoening. Daarvoor is nodig dat wij dicht bij onszelf blijven, onze eigen tekortkomingen onder ogen durven zien en excuses aanbieden voor zaken waar we wél zelf voor verantwoordelijk zijn. Daarom dient de SGP het volgende mondelinge amendement in op het raadsbesluit:

De raad besluit;
Op 1 juli 2023 excuses aan te bieden voor de onvoldoende en eenzijdige aandacht voor het slavernijverleden in de afgelopen decennia en, daaruit volgend, voor het onvoldoende betoonde begrip voor de gevoelens van de nazaten van de tot slaaf gemaakten en het college van burgemeester en wethouders te verzoeken deze excuses namens de Gemeente Vlissingen in het openbaar uit te spreken.

Vz, alleen voor de eigen fouten kan oprecht spijt worden betuigd, kan verontschuldiging worden aangeboden.
Wij geloven dat er verzoening kan plaatsvinden na aangeboden excuses,
Wij hopen dat de nazaten op Keti Koti deze excuses willen aanvaarden, zodat we daarna, schouder aan schouder, in begripvolle naastenliefde kunnen werken aan een Kenniscentrum in Vlissingen, waar het verhaal van het slavernijverleden vanuit alle invalshoeken, eerlijk en in de historische context wordt verteld.

De tekst van onderstaand amendement is toegevoegd aan de excuses voor de rol van het toenmalige stadsbestuur van Vlissingen met betrekking tot de slavenhandel.

De partijen die het initiatiefvoorstel hadden ingediend, gunden de SGP de toevoeging van dit amendement in het raadsbesluit.


Amendement bij het initiatiefvoorstel “Excuses Slavernijverleden”

De gemeenteraad besluit om het besluit als volgt te amenderen;

De raad besluit;

Op 1 juli 2023 excuses aan te bieden voor de onvoldoende en eenzijdige aandacht voor het slavernijverleden in de afgelopen decennia en, daaruit volgend, voor het onvoldoende getoonde begrip voor de gevoelens van de nazaten van de tot slaaf gemaakten. En verzoekt het college van Burgemeester en Wethouders deze excuses namens de Gemeente Vlissingen in het openbaar uit te spreken.

Uitleg:

We zijn en willen ook niet ongevoelig zijn voor de gevoelens van de nazaten en zijn ook van mening dat het aanbieden van excuses een opmaat is naar verzoening. Daarvoor is nodig dat we dicht bij onszelf blijven, onze eigen tekortkomingen onder ogen durven zien en excuses aanbieden door zaken waar we wél zelf verantwoordelijk voor zijn of waar we niet hebben ingegrepen.
Alleen voor de eigen fouten kan oprecht spijt worden betuigd, kan verontschuldiging worden aangeboden.

Waarom stemde Lillian voor en Cor tegen? Lilian legt het uit:

Voor een politicus is de kunst van kunnen en willen gunnen belangrijk. Was die gunfactor er niet geweest, dan hadden zowel het amendement als het initiatiefvoorstel niet voldoende stemmen gekregen. Als SGP-fractie geven we elkaar altijd de vrijheid om vanuit eigen overweging onze stem uit te breiden. Dit heeft geleid tot de uitslag 14 stemmen voor, 12 stemmen tegen.

Het amendement werd door de media en indieners/ondersteuners van het initiatiefvoorstel gezien als een bepalend kantelpunt .

De volledige raadsvergadering van 13 april is terug te luisteren via onderstaande link. De toespraak van Lilian: ongeveer 30 minuten na aanvang van de vergadering.
https://vlissingen.raadsinformatie.nl/vergadering/1036160

Een artikel van WFM96 op Omroep Zeeland:
https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/15508273/krappe-meerderheid-gemeenteraad-vlissingen-stemt-voor-excuses-slavernijverleden